Borderline

De Borderline persoonlijkheidsstoornis wordt tegenwoordig vaak Emotieregulatiestoornis (ERS) genoemd. Het kernprobleem bij borderline is namelijk het onvoldoende kunnen reguleren van emoties. Borderline is, kort samengevat, een langdurig patroon van instabiliteit in:

het denken/voelen (stemmingswisselingen)
het gedrag/handelen (vooral impulsiviteit)
de relatie met andere mensen (aantrekken en afstoten)
het zelfbeeld (wisselend positief en negatief)

De Borderline persoonlijkheidsstoornis ontstaat meestal in de periode van adolescentie tot de beginjaren van het volwassen zijn.

Meer dan Borderline?

Mensen met Borderline hebben soms ook symptomen van andere stoornissen in het ziektebeeld. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld:

angststoornissen (verlatingsangst)
stemmingsstoornissen (sterk wisselende stemmingen, maar wisselend in een korte periode, bv een dag)
eetstoornissen (als impulsief gedrag)
verslaving/middelenmisbruik (als impulsief gedrag)

Regelmatig worden deze andere stoornissen eerst behandeld (bijvoorbeeld met medicatie) om daarna te starten met een behandeling voor Borderline / ERS. Soms is er ook sprake van een niet correcte diagnose; Borderline is soms lastig te diagnosticeren juist omdat er bij een individu elementen van andere persoonlijkheidsstoornissen en stemmingsstoornissen in het ziektebeeld kunnen zitten.

Borderline symptomen

Er zijn allerlei borderline symptomen of kenmerken te benoemen. Maar er zijn zo veel combinaties van kenmerken en gradaties mogelijk dat je mensen moeilijk met elkaar kunt vergelijken. Bij de één is het zeer heftig, bij de ander zeer leefbaar. Wel is er vrijwel altijd een patroon van aantrekken en afstoten te herkennen in de relationele sfeer. Soms voelt iemand met borderline zich onzeker in de relatie; je bent bang dat de ander je niet (meer) leuk vindt, je bent snel jaloers of bang om in de steek gelaten te worden. Veel mensen met borderline vinden het moeilijk om een intieme relatie met de ander aan te gaan en houden de ander op afstand.

Andere borderline symptomen zijn bijvoorbeeld:

Negatief zelfbeeld / laag gevoel van eigenwaarde
Zelfdestructief gedrag (zelfbeschadigend gedrag / automutilatie, verslaving, veel wisselende seksuele contacten, schuldenopbouw en ander grensoverschrijdend gedrag zoals diefstal).
Impulsief gedrag; bijvoorbeeld (te) veel kopen, wisselende seksuele contacten.
Problemen rondom identiteit; het eigen “ik” of “zelf” is niet sterk aanwezig.
Neiging tot extreme (voor)oordelen / zwart-wit denken. In relaties is het vaak alles of niets en/of in het begin extreem goed en later extreem slecht.
Dissociatie bij teveel stress/emoties; je vlucht dan uit de realiteit.
Kortdurende psychoses
Verlatingsangst / Separatieangst
Gevoel van eenzaamheid/leegte
Emotionele uitbarstingen

Borderline behandeling

Het belangrijkste voor iemand met borderline is om zich aan te melden voor een professionele behandeling bij een GGZ instelling via de huisarts. Zoek dus hulp om te leren omgaan met borderline. En schaam je vooral niet om die hulp te zoeken. Algemene tips zijn:

Zorg voor een ritme in je dag, eten & drinken, inspanning & ontspanning
Neem een time out als je merkt dat je emoties hoog oplopen.
Lees uitgebreide informatie over borderline. Zo krijg je inzicht in jezelf.

Er zijn goede behandelmogelijkheden om te leren omgaan met borderline zoals door middel van:

Psychotherapie
Dialectisch gedragstherapie
Vaardigheidstraining EmotieRegulatieStoornis (VERS-training)
Schema-therapie
Mentalization Based Treatment (MBT)
Medicatie

Vaak wordt een emotieregulatiestoornis in de loop der jaren duidelijk beter hanteerbaar door behandeling en met steun van je sociale omgeving.

Tips voor het omgaan met iemand met borderline

Ook voor partners, kinderen en anderen in je omgeving is ondersteuning vanuit een professionele instantie belangrijk. Zij kunnen van de instantie leren wat borderline eigenlijk is en wat zij kunnen doen om te helpen. Hieronder staan alvast wat algemene tips.

Vraag of er een mogelijkheid tot voorlichting en/of "gezinsgesprekken" is vanuit de instantie waar degene met borderline in behandeling is.
Wees duidelijk in wat je wel/niet wilt. Geef je eigen grenzen aan.
Spreek de ander moed in wanneer deze het even niet meer ziet zitten.
Geef complimenten bij gewenst gedrag.
Neem tijd om te luisteren naar de ander.
Doe samen iets leuks ter afleiding als de ander gespannen is of de emoties oplopen.
Lees uitgebreide informatie over borderline. Zo krijg je begrip voor degene met borderline en voor de problemen die jij ervaart.
Neem tijd voor jezelf, ook voor partners/kinderen kan het emotioneel zwaar zijn.

Op deze website hebben we allerlei tests die je meer inzicht geven in je persoonlijkheid, zoals de Professionele persoonlijkheidstest. Je kunt ook meer algemeen iets meer lezen over psychische stoornissen en ziekten in het artikel Psychiatrie. Maar als je veel van de bovenstaande symptomen van Borderline herkent, en jij en/of je omgeving last hebben hiervan, neem dan eens contact op met de huisarts. Borderline of ERS komt best vaak voor en het is belangrijk om voldoende steun en hulp te krijgen zodat jij (en eventueel je partner) er niet alleen voor staan. Met goede professionele hulp wordt je geleerd om zelf oplossingen in de praktijk te brengen.