Hoe werkt de arbeidsmarkt?
De arbeidsmarkt en de werking ervan is niet direct iets waar je bij stilstaat als je met beroepen en je beroepskeuze maken bezig bent. Toch is inzicht in de arbeidsmarkt belangrijk om je eigen positie en mogelijkheden hierin goed in beeld te krijgen.
Arbeidsmarkt en vooral “markt” is misschien een raar woord om te gebruiken, als je het hebt over mensen. Maar als je er even wat langer over nadenkt ben je als mens / werknemer eigenlijk je diensten aan het verkopen op de arbeidsmarkt. Dat is weer eens een andere kijk op solliciteren...
Een levendige handel
Dus net als bij het verkopen van tablets, smartphones, groenten, enzovoorts, is er dus een (levendige) handel in de diensten van personen in Nederland en België. Soms is er een echte banenmarkt bij een uitzendbureau of een gemeente. Daar kun je dan echt naar toe gaan. Maar als we het over de arbeidsmarkt in Nederland of België hebben, bedoelen we het totaal van vraag naar arbeid (beschikbare arbeidsplaatsen/vacatures) en aanbod van arbeid (werkzoekenden).
Vraag en aanbod van arbeid(skrachten)
Dus net als op iedere markt, is er sprake van vraag en aanbod. Het evenwicht tussen vraag en aanbod bepaalt bij groente en fruit en dergelijke de prijs. Dezelfde prijsvorming is er in zekere mate op de arbeidsmarkt. Als er heel veel vraag is naar het beroep piloten, dan kunnen de piloten een hogere prijs (=loon/salaris) vragen voor hun arbeid/dienst.
Andersom geldt dit ook; als er heel veel bakkers zijn en door bedrijven er maar weinig vraag naar bakkers is, dan worden de diensten van bakkers goedkoper en bakkers krijgen dan minder betaald.
Maar de prijs van arbeid is in Nederland niet helemaal vrij. Er is namelijk sprake van het wettelijk minimumloon en er zijn cao’s waar bedrijven zich aan moeten houden. Bovendien hebben mensen en organisaties vaak samen een arbeidsovereenkomst opgesteld en getekend. De prijs voor jouw arbeid, je salaris dus, kan dan niet zomaar veranderen. Als mensen over vraag en aanbod op de arbeidsmarkt praten hebben ze het soms over een ruime of een krappe arbeidsmarkt.
Krappe arbeidsmarkt
Als er vanuit bedrijven en andere organisaties bijvoorbeeld veel vraag is naar automonteurs (m/v), en er zijn niet zo veel automonteurs die zich aanbieden dan kun je als automonteur vast wel een baan vinden. Misschien kun je dan zelfs een hoger salaris vragen! Dit noemen we een krappe arbeidsmarkt, omdat de vraag naar arbeid / arbeidskrachten groter is dan het aanbod ervan. Er is dan een krap aanbod van werkzoekenden om in de vraag naar arbeid (banen/vacatures) te voorzien.
Ruime arbeidsmarkt
Andersom geldt is het als er vanuit bedrijven en andere organisaties bijvoorbeeld minder vraag is naar webdesigners, dan er werkzoekenden(=aanbod) zijn. Dit heet een ruime arbeidsmarkt. Er is dan een ruim aanbod van werkzoekenden om in de vraag naar arbeid (banen/vacatures) te voldoen.
Deze begrippen worden in het nieuws (bv journaal) vaak in het algemeen gebruikt. Alle vacatures (=vraag) en alle werkzoekenden (=aanbod) worden dan berekend. Zijn er meer werkzoekenden, dan is er een ruime arbeidsmarkt. Maar voor jou is natuurlijk voornamelijk de arbeidsmarkt van jouw beroep belangrijk. Misschien is jouw beroep wel de uitzondering en zijn daar meer vacatures beschikbaar dan er werkzoekenden zijn.
Arbeidsmarkt in sectoren
De arbeidsmarkt kun je indelen in een aantal sectoren, ook wel beroepssectoren genoemd. De sollicitaties op de arbeidsmarkt die je doet terwijl je geen inzicht hebt in de beroepen en de sectoren die er zijn, is eigenlijk best jammer. Waarom? Omdat je misschien een sector of sub sector over het hoofd ziet waar je juist heel veel interesse in hebt en waar passende beroepen beschikbaar zijn. Ga gerust een kijkje nemen bij het overzicht van deze beroepssectoren.
Wil je weten welk beroep bij je past? Lees dan verder de informatie op deze website over beroepskeuze of doe een gratis beroepskeuzetest, Er is ook een professionele beroepentest oftewel beroepstest beschikbaar.